
پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس یک اختلال پوستی همراه پوسته ریزی که مشخصه آن دوره های مکرر فروکش و عود بیماری است . این عارضه پوست سر، آرنج ها، زانوها، قفسه سینه ، پشت ، بازوها، ساق ها، انگشتان دست و پا و چین بین باسن را درگیر می کند. پسوریازیس در اواخر کودکی یا اوایل بزرگسالی شروع شده و در سراسر عمر تداوم می یابد. پزوریازیس را در ایران با نام صدف هم می شناسند.
دربیماری پسوریازیس تکثیرسلولهای پوستی سریعترانجام شده وهمین امرموجب پوسته ریزی می باشد . اما علت اصلی این تکثیرسریعترسلولی هنوزمشخص نمی باشد . تقریباً ازهرسه نفری که دچاراین بیماری هستند یک نفرازآنها دارای خویشاوندی است که او هم دچاراین بیماری می باشد .
ضایعات پوستی بیماری پسوریازیس به شکل برجستگیهای نسبتاً وسیع قرمزرنگ همراه پوسته های لایه لایه ونقره ای بیشتردرروی زانوها وآرنجها می باشد . البته محل بیماری می تواند درسر، تنه ، کف دست وپا ، زیربغلها ، کشاله ران وناحیه تناسلی هم باشد . گاهی نیزبیماری پسوریازیس درتمام بدن بروزمی کند که به آن اریترودرمی یا درماتیت اکسفولیاتیو هم می گویند .
علایم پسوریازیس میتواند بین افراد مختلف، متفاوت باشد و شامل یک یا چندتا از نشانه های زیر شود:
• تکه های قرمز روی پوست که با فلسهای نقرهای پوشیده شده است.
• نقاط کوچک پوسته پوسته شده (معمولا در کودکان دیده میشود).
• پوست خشک و ترک خورده که ممکن است خونریزی هم بکند.
• خارش، سوزش و یا درد در نقاطی از پوست.
• ناخن ضخیم، سوراخ شده و یا برآمده.
• مفاصل متورم و سفت شده.
نواحی مبتلا به پسوریازیس میتوانند شامل قسمتهای کوچک شوره مانند تا تکه های بزرگ که کاملا قسمت درگیر (مثلا دستها) را میپوشانند، باشد. انواع متعادل پسوریازیس فقط آزاردهنده ه دلایل ابتلا به پسوریازیس
دلایل ابتلا به پسوریازیس
دلیل اصلی ابتلا به پسوریازیس هنوز معلوم نیست، اما عواملی که در ادامه بیان میشوند، معمولا بیشترین تاثیر را در ابتلا به بیماری پسوریازیس داشتهاند، این عوامل شامل:
• سابقه خانوادگی و ژنتیک
• عفونت از جمله عفونت گلو یا برفک دهان
• استرس
• هوای سرد
• سیگارکشیدن
• مصرف زیاد الکل
• داروهایی خاص از جمله داروهای درمان بیماری دوقطبی، فشارخون بالا، داروهای ضدمالاریا و…
• چاقی
بعضی از انواع پسوریازیس شامل:
• پسوریازیس پلاکی (Plaque psoriasis): این نوع از پسوریازیس شایع ترین نوع این بیماری است و حدودا 90 درصد مبتلایان به پسوریازیس از این نوع از بیماری رنج میبرند. نشانههای آن شامل، جراحات و زخم های پوستی خشک و قرمز میشود، که با فلسهای نقرهای پوشیده شدهاند. هرچند ناحیه خاصی مخصوص این نوع از بیماری نیست و این بیماری میتواند در همه جای بدن ظاهرشود، اما معمولا پسوریازیس پلاکی در آرنج، زانو و پوست سر خود را نشان میدهد. پلاکها میتوانند خشک و خارشدار باشند. در مراحل پیشرفته و شدید بیماری، پوست دور مفاصل ممکن است، تکه شده و خونریزی نماید.
• پسوریازیس پوست سر (Scalp psoriasis): این نوع پسوریازیس میتواند تنها در بخشی از پوست سر و یا همه نواحی پوست سر خود را نشاندهد. دربعضی از افراد مبتلا به پسوریازیس پوست سر، ناحیه شدیدا خارش دارد. در موارد پیشرفته بیماری میتواند باعث ریزش موی موقتی شود، که با درمان بیماری ریزش مو هم بهبود مییابد.
• پسوریازیس ناخونی (Nail psoriasis): تقریبا نصف افراد مبتلا به پسوریازیس، بیماری بر ناخونهایشان تاثیر میگذارد. پسوریازیس میتواند باعث سوراخ شدن و یا غیرعادی شدن ناخنهای شما (رشد بیش از حد، رفتن رنگ ناخن و حتی جداشدن ناخن ازدست) بشود.
• پسوریازیس قطرهای (Guttate psoriasis): این نوع از پسوریازیس باعث بوجود آمدن نقاطی کوچک شبیه قطره برروی، قفسه سینه، دستها، پا و پوست سر میشود. معمولا پسوریازیس قطرهای بعد از چند قزره از بین میرود، هرچند که در بعضی از افراد بیماری پیشرفت کرده و به پسوریازیس پلاکی تبدیل میشود. این نوع از پسوریازیس بعضی اوقات بعد از عفونت گلو در کودکان و نوجوانان بوجود میآید.
• پسوریازیس معکوس (Inverse psoriasis): عموما این بیماری زیربغل، کشاله ران، زیر پستان و دور نواحی جنسی رخ میدهد. پسوریازیس معکوس باعث بوجود آمدن، تکههای نرم و قرمز و پوست ملتهب در آن ناحیه میشود. این نوع بیماری در افراد چاق شایع تر است و با عرق کردن و یا مالیدنش بدتر میشود.
آیا بیماری پسوریازیس مسری است؟
با توجه به عوامل بر شمرده شده در مورد منشأ بیماری، مشخص میشود که پاسخ این پرسش به روشنی منفی است و بیمار و همراهان وی نباید کوچکترین نگرانی از این بابت داشته باشند. بنابراین، اگر هم بیماری در شخص دیگری از اعضای خانواده ایجاد شده است نه به علت سرایت از فرد مبتلا، بلکه اغلب به خاطر زمینههای ژنتیکی مشترک است. همینطور اگر بیماری در یک فرد رو به گسترش است، نه به علت سرایت از کانونی به کانون دیگر، بلکه به خاطر سیر بیماری و بعضاً به علت صدماتی است که فرد به پوست خویش وارد کرده است.
درمان پسوزیاریس چگونه است؟
به علت شناخته نشدن علت بیماری، هنوز درمان قطعی برای این بیمای وجود ندارد. روشهای مختلف درمانی برای بیماری پسوریازیس وجود دارد که براساس سن بیمار، شدت و وسعت بیماری، سلامت عمومی بیمار و شرایط اقتصادی، اجتماعی او باید درمان مناسبی برای بیماری انتخاب گردد. گاهی بیمار بتدریج به یک درمان مقاوم میشود که باید درمان وی را تغییر داد و یا روش دیگری به عنوان مکمل به آن افزود. به هر حال درمان بیماری پسوریازیس بسیار طولانی بوده و نیازمند مراجعات مکرر به متخصص پوست میباشد.
هدف از درمان، کاستن التهاب وکند کردن سرعت تقسیم سلولهای پوست است. کرمهای مرطوب کننده و لوسیونها با نرم کردن پوستهها به کنترل خارش کمک میکنند. رعایت رژیمهای غذایی خاص در درمان پسوریازیس تأثیری نداشته است.
معمولاً در مواردی که بیماری محدود میباشد، از داروهای موضعی که محتوی ترکیبات کورتون، ویتامین D صناعی، قطران یا آنترالین هستند، استفاده میشود. به این داروها ممکن است استفاده از نور طبیعی آفتاب یا نور ماوراءبنفش نیز افزوده شود. در موارد خیلی شدید پسوریازیس، ممکن است نیاز به مصرف داروهای خوراکی همراه و یا بدون استفاده از نور درمانی باشد.
اگر چه قرار گرفتن در معرض نور خورشید به بسیاری از بیماران در تخفیف علایم بیماری کمک می کند، ولی باید با احتیاط زیادی مورد استفاده قرار گیرد. در برخی موارد میتوان از اشعة ماوراءبنفش استفاده نمود.
PRP پلاسمای غنی از پلاکت به علت دارا بودن فاکتورهای رشد یکی دیگر از روش های کنترل این بیماری به شمار میرود.
PRP روشی 100% طبیعی است که با استفاده از اجزای خون خود بیمار برای تحریک و نوسازی بافت های آسیب دیده در مناطق صورت، گردن، سر و سینه، دست ها و بدن مورد استفاده قرار می گیرد.
PRP یک فراورده خونی به معنای پلاسمای غنی از پلاکت است که طی یک فرایند جداسازی از خون تازه و لخته نشده تهیه می گردد.
PRP یک روش نسبتا نوین و بنیادین سلول های درمانی در علم پزشکی است که از اوایل دهه 90 میلادی در رشته های مختلف پزشکی مانند علم و جراحی زیبایی، فک و صورت، جراحی قلب، ارتوپدی و ... مورد استفاده قرار می گیرد.
به طور کلی برای جداسازی پلاکت ها چهار مرحله وجود دارد که شامل: خونگیری، سانتریفیوژ، جداسازی و در انتها فعال سازی و تزریق می باشند.
خونگیری: در این مرحله خون از بیمار اخذ می گردد
سانتریفیوژ: خون گرفته شده سانتریفیوژ می شود تا پلاکت ها و پلاسما از گلبول ها جدا شوند
جداسازی: در این مرحله پلاکت ها و پلاسما از گلبول های خون جدا می شوند
فعال سازی و تزریق: برای اینکه پلاکت های تزریق شده، بافت سازی را شروع کنند قبل از تزریق با مخلوط کردن محصول نهایی با کلسیم کلراید به نسبت یک به ده و باند شدن کلسیم با ضد انعقاد اسید سیترات داکتروز تیپ A انجام میشود.